Τραύμα στη σχολική ηλικία - Μέθοδοι αντιμετώπισης

Στα πλαίσια της μαθητικής ζωής μέσα στο σχολείο, τόσο στην καθημερινή συναναστροφή, όσο και στο παιχνίδι και στο μάθημα Φυσικής Αγωγής λαμβάνουν χώρα κάποιοι τραυματισμοί, που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Όπως και στους ενήλικες έτσι και στα παιδιά το τραύμα είναι ένα γεγονός, που απαιτεί συνήθως την άμεση αντιμετώπιση και φροντίδα.
Κυρίως στις μικρές ηλικίες χρειάζεται πολλές φορές ειδική μεταχείρηση και εμπειρία αναφορικά στην αναγνώριση του τραύματος και την δρομολόγηση της σωστής θεραπείας, λόγω της ιδιαιτερότητας και της ευαισθησίας που παρουσιάζει ο νεαρός οργανισμός απέναντι σε διαταραχές της ισορροπίας του σώματος.
Στα πλαίσια του σχολείου τις περισσότερες φορές ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής έρχεται πρώτος αντιμέτωπος με το τραυματισμένο παιδί. Είναι αναγκαίες σε κάθε περίπτωση η βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών για την κάλυψη του ασθενούς μαθητή, έως την άφιξη του ειδικού ιατρού.Οι σωματικές κακώσεις μπορούν να αφορούν σε όλα τα μέρη του σώματος, άκρα, κορμό και κεφάλι. Οι απλές κακώσεις καλύπτονται γρήγορα, όπως στην περίπτωση μιας επιφανειακής εκδοράς. Οι πιο σύνθετες χρειάζονται άμεση ιατρική εξέταση και θεραπεία, όπως στην περίπτωση κατάγματος (σπάσιμο).
Για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση παιδικού τραύματος μέσα από τη γνώση στατιστικών στοιχείων έχει συσταθεί ένα Παιδιατρικό Μητρώο Τραύματος (Pediatric Trauma Registry).
Σύμφωνα με αυτό >50% των σοβαρών τραυματισμών συμβαίνουν σε ασφαλείς χώρους (σπίτι και σχολείο). Τα περισσότερα τραύματα συμβαίνουν από πτώσεις (50,8%) ή τροχαία ατυχήματα (20,6%), από τα οποία σε 66% των περιπτώσεων δεν έχουν τηρηθεί οι κανόνες προφύλαξης, όπως ζώνη ασφαλείας.
Από την άλλη πλευρά πολλά παιδιά παρουσιάζουν ορισμένες δομικές ιδιαιτερότητες, όπως στην περίπτωση της σκολίωσης, που ανάλογα με το μέγεθος αλλαγής της μορφής του σκελετού εξαρτάται κάθε φορά και η ένταση ή η συχνότητα των προβλημάτων, πόνου και δυσλειτουργίας.
Άλλος ένας παράγοντας, που συχνά παίζει ρόλο στις ενοχλήσεις του παιδικού σκελετού είναι ο ρυθμός ανάπτυξης του σώματος.
Στην εφηβεία για παράδειγμα μπορεί ο μαθητής να παραπονεθεί στην αθλητική δραστηριότητα για διάχυτο πόνο στη μέση, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο τραύμα. Ο γρήγορος ρυθμός αύξησης του ύψους με την ορμονική αλλαγή, που συμβαίνει στο εφηβικό σώμα, μπορεί να δικαιολογήσει συχνά τέτοιες ενοχλήσεις.
Πέρα από την αντιμετώπιση του παθολογικού συμπτώματος, όπως του πόνου, πρέπει να αναφερθούμε εδώ και στην πολύ σημαντική συμβολή της Πρόληψης.
Η γρήγορη αναγνώριση μίας ιδιομορφίας του μυοσκελετικού συστήματος, όπως αναφέραμε πιο πάνω π.χ. της σκολίωσης, και η ειδική αντιμετώπιση κατά την ανάπτυξη του παιδικού σκελετού, όπως με ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της πλάτης/μέσης, ή σε γενικώτερο πλαίσιο με την ορθοσωματική γυμναστική στο σχολείο, παίζουν πρωτεύοντα ρόλο.
Ακόμα και η καθοδήγηση του μαθητή από τους γονείς και τους γυμναστές σε αθλήματα ανάλογα με τη σωματική διάπλαση και την κλίση του παιδιού/εφήβου μπορεί να φανεί καθοριστική για την σωματική αλλά και ψυχική ισορροπία στην εξέλιξη μυών και οστών στη σχολική ηλικία και δραστηριότητα.
Δρ. Λουκάς Κωνσταντίνου Ορθοπεδικός Χειρουργός - Τραυματιολόγος – Αθλητίατρος, Ειδικός Ιατρός Επείγουσας Ιατρικής