Ο πανηγυρικός της 25ης Μαρτίου που κέρδισε το θερμό χειροκρότημα όλων στη Μητρόπολη

Φωτογραφία: Κατερίνα Μαντίδου

 

Ήταν ίσως ο πιο σύντομος πανηγυρικός που έχουμε ακόύσει τα τελευταία χρόνια στη Μητρόπολη της Μυκόνου. Σύντομος, απλός και περιεκτικός, κατάφερε να μεταφέρει όλες τις αξίες της Ελληνικής Επανάστασης και να στείλει ξεχωριστά μηνύματα σε όλους τους μαθητές.

Ο δάσκαλος του 1ου Δημοτικού κ. Αθανάσιος Μπουλογεώργος καθήλωσε τους παριστάμενους στη δοξολογία που τελέστηκε χθες πριν την κατάθεση στεφάνων και την έναρξη των εκδηλώσεων στον γιαλο και απέσπασε τόσο τις φιλοφρονήσεις όσο και το θερμό χειροκρότημα όλων.

"Η ουσία αυτής της Επανάστασης, ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια ενός κράτους" ανέφερε ο κ. Μπουλογιώργος τονίζοντας ότι "η Ελληνική Επανάσταση μένει ως παρακαταθήκη στην παγκόσμια ιστορία για να υπενθυμίζει σε όλο τον κόσμο ότι ποτέ δεν είναι αργά για έναν λαό να διεκδικήσει την ελευθερία του. Η Ελληνική Επανάσταση υπενθυμίζει στον καθέναν μας ότι ποτέ δεν είναι αργά για να διεκδικήσουμε το δίκαιο, το καλύτερο" ανέφερε μεταξύ άλλων. Κατέληξε δε, καλώντας τα παιδιά να ακολουθήσουν την προστακτική του Αδαμάντιου Κοραή, «δράξασθε ̟παιδείας», γιατί μόνο μέσα από την παιδεία θα γίνουν ελεύθεροι άνθρωποι".

Ακολουθεί αναλυτικά ο πανηγυρικός για την 25η Μαρτίου. 

 

"Η 25η Μαρτίου, ημέρα που η εκκλησία μας τιμά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ορίστηκε συμβολικά να αποτελεί και την ημέρα που ο Ελληνισμός γιορτάζει την έναρξη της Επανάστασης κατά του τουρκικού ζυγού. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, επικεφαλής της Φιλικής Εταιρίας, επέλεξε αυτόν τον συμβολισμό με τη σιγουριά ότι η 25η Μαρτίου θα φέρει – με τη βοήθεια του Θεού - και τον Ευαγγελισμό για τη λύτρωση του ελληνικού έθνους. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η χριστιανική πίστη αποτέλεσε σημαντικό ψυχικό εφόδιο για τους ήρωες του ’21,  λόγιους, οπλαρχηγούς και όλους εκείνους που μπορεί το όνομά τους να έχει λησμονηθεί, όμως συνέβαλαν με τη ζωή τους στον αγώνα για την ελευθερία. 

 

Μέσα σε τέσσερις αιώνες σκλαβιάς, δεκάδες γενιές Ελλήνων κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά και να κρατήσουν ζωντανή τη γλώσσα τους, τη θρησκεία και τα αμέτρητα έθιμά τους. Βοηθοί σε αυτή την προσπάθεια υπήρξαν η εκκλησία και, αργότερα, οι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν στην Ευρώπη. Στόχος τους να διασώσουν τα ελληνικά γράμματα και την ελληνική παιδεία και να γνωστοποιήσουν στους Ευρωπαίους το πρόβλημα της Ελλάδας. Δημιουργείται έτσι το κίνημα των Φιλελλήνων, κίνημα που μας αποδεικνύει ότι η ελληνική ψυχή δεν είναι προνόμιο μόνο των Ελλήνων, αλλά καλλιεργείται από τις αξίες του αρχαίου ελληνισμού και καθοδηγείται, όπως είπε ο Καζαντζάκης, από την αρχέγονη αποστολή των Ελλήνων να μετατρέπουν τη δουλεία σε ελευθερία. 

 

Πώς όμως πάρθηκε η απόφαση για την έναρξη της Επανάστασης; Σύμφωνα με το σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας, η Επανάσταση θα εκδηλωνόταν ταυτόχρονα σχεδόν από τη Μολδοβλαχία μέχρι την Πελοπόννησο, και από τη Σερβία μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Όμως, η Επανάσταση που ξεκίνησε στη Μολδοβλαχία με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη τον Φεβρουάριο του 1821, έσβησε τους πρώτους δύο μήνες και στις περισσότερες περιοχές, η Επανάσταση πνίγηκε στο αίμα.

 

Μόνο στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα ο Αγώνας ευδοκίμησε με πολλές επιτυχίες στην αρχή. Συγκεκριμένα, η Καλαμάτα γίνεται η πρώτη μεγάλη ελληνική πόλη που απελευθερώνεται στις 23 Μαρτίου του 1821.  Τις επόμενες μέρες πολλές περιοχές θα ξεσηκωθούν. Στις 25 Μαρτίου του 1821, οι οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας θα μαζευτούν στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας και θα ορκιστούν όλοι μαζί ο αγώνας να φτάσει μέχρι το τέλος, όποιο κι αν είναι αυτό. «Ελευθερία ή Θάνατος» θα ακουστεί και θα μείνει για πάντα στην ιστορία.

 

Οι Έλληνες αγωνιστές με μηδαμινά πολεμικά εφόδια, αλλά πλημμυρισμένοι από το πάθος για την ελευθερία και το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου για την ύψιστη αυτή αρετή, ξεκινούν τον επαναστατικό αγώνα. Τον πρώτο και δεύτερο χρόνο της επανάστασης οι πολεμικές συγκρούσεις που έγιναν στον Μοριά, οδηγούν σε τεράστιες νίκες.

 

Το λουλούδι της λευτεριάς ψήλωνε κι άνθιζε, ώσπου ήρθε το ζιζάνιο της διχόνοιας για να απειλήσει να το καταστρέψει. Γιατί, εκτός από τη φωτεινή πλευρά της Επανάστασης, θα πρέπει να αναφέρουμε και τη σκιώδη της πλευρά, που δεν ήταν άλλη από τη διχόνοια ανάμεσα στους πολιτικούς και τους στρατιωτικούς. Το 1823, αυτές οι αντιπαραθέσεις οδήγησαν σε εμφύλιες συγκρούσεις και έβαλαν σε κίνδυνο όσα είχαν κατακτηθεί ως τότε. Τα μελανά σημεία της Επανάστασης δείχνουν πως, και σε αυτήν την κρισιμότατη περίοδο για το ελληνικό έθνος, έδρασε το προαιώνιο ελάττωμα των Ελλήνων. Ο διχασμός είχε ως αποτέλεσμα ακόμη και τη φυλάκιση άξιων οπλαρχηγών, μεταξύ άλλων και του Κολοκοτρώνη, ενώ η έλλειψη οικονομικών πόρων και οργάνωσης έφεραν την Επανάσταση στο χείλος του γκρεμού. 

 

Τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο δυσοίωνα με την αποβίβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο το 1825, που ακολουθείται από την πτώση του Μεσολογγίου το '26 και του φρουρίου της Ακρόπολης το '27. Η αγριότητα του στρατού του Ιμπραήμ γίνεται γνωστή στην Ευρώπη, η έξοδος του Μεσολογγίου εμπνέει τον καλλιτεχνικό κόσμο σε διεθνές επίπεδο και αναθερμαίνει το φιλελληνικό κίνημα που απαιτεί πλέον από τις κυβερνήσεις του να δράσουν άμεσα. Ακολουθεί μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες της παγκόσμιας ιστορίας στο Ναυαρίνο το 1827, στην οποία ο στόλος της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας καταστρέφει τον τουρκοαιγυπτιακό δίνοντας το μήνυμα της στήριξης του Αγώνα.

 

Οι στρατιωτικές και διπλωματικές μάχες που διήρκησαν περίπου μια δεκαετία, ολοκληρώνονται με τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του νεοελληνικού κράτους. Ο Ιωάννης Καποδίστριας αναλαμβάνει ως Κυβερνήτης να βάλει τάξη και να διεκδικήσει τα μέγιστα δυνατά όρια του πρώτου Ελληνικού Κράτους, τα οποία καθορίζονται με επίσημη μορφή το 1830 στη συνοριακή γραμμή που ορίζουν οι ποταμοί Αχελώος και Σπερχειός και περιελάμβαναν την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες και τις Σποράδες.

 

Ολοκληρώνοντας αυτή την αναδρομή, σας καλώ να τιμήσουμε όσους αγωνίστηκαν το '21 και χωρίς εξάρσεις ή υπερβολές να δούμε την ουσία αυτής της Επανάστασης, η οποία ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια ενός κράτους. Η Ελληνική Επανάσταση μένει ως παρακαταθήκη στην παγκόσμια ιστορία για να υπενθυμίζει σε όλο τον κόσμο ότι ποτέ δεν είναι αργά για έναν λαό να διεκδικήσει την ελευθερία του. Η Ελληνική Επανάσταση υπενθυμίζει στον καθέναν μας ότι ποτέ δεν είναι αργά για να διεκδικήσουμε το δίκαιο, το καλύτερο. Όσο για τους μαθητές και τις μαθήτριες μας, σας καλώ να ακολουθήσετε τη συμβουλή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος στην ιστορική του ομιλία στην Πνύκα σε μαθητές σαν εσάς, τους προέτρεψε να σκλαβωθούν στα γράμματα τους και να δοθούν στις σπουδές τους. Σας καλώ, παιδιά, να ακολουθήσετε την προστακτική του Αδαμάντιου Κοραή, «δράξασθε ̟παιδείας», γιατί μόνο μέσα από την παιδεία θα γίνεται ελεύθεροι άνθρωποι. Χρειαζόμαστε ελεύθερους ανθρώπους σε αυτόν τον κόσμο, ανθρώπους που αναγνωρίζουν και υπερασπίζονται το δικαίωμα όλων στην ισότητα, την αξιοπρέπεια, τη δικαιοσύνη. 'Οπως άλλωστε αναφέρει ο Ρήγας Φεραίος, «όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά».

 

Χρόνια πολλά σε όλους και ζήτω η 25η Μαρτίου!"